Z poprzednich artykułów wiesz już czym jest w świetle prawa pożycie małżeńskie – w skrócie: więź uczuciowa + więź fizyczna + więź gospodarcza. W dzisiejszym artykule zajmiemy się rozwodem z orzekaniem o winie. Jak Sądy rozumieją winę w rozkładzie pożycia? Jakie są koszty postępowania rozwodowego? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdziesz poniżej.
Wina w rozkładzie pożycia
Sąd zazwyczaj w każdym orzeczeniu w sprawie o rozwód orzeka o winie rozkładu pożycia. Może odstąpić od tego wyłącznie jeśli oboje małżonkowie tego zażądają. Jeżeli jednak pomiędzy małżonkami występuje konflikt, nie są oni skłonni pójść na kompromis w tym zakresie. Tym bardziej, że orzeczenie Sądu o winie ma istotny wpływ na możliwość uzyskania alimentów od małżonka winnego. W skrócie można rzec, że na winę małżonka w rozkładzie pożycia składają się dwa elementy:
- naruszenie obowiązków małżeńskich, wynikających z prawa oraz z zasad współżycia społecznego takich jak np. niewierność, brak przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny stosownie do swoich możliwości,
- naganność zachowania małżonka, które przyczyniło się do trwałego i zupełnego rozpadu pożycia lub ten rozpad pogłębił.
Sąd badając wszystkie okoliczności sprawy ocenia czy zachowanie małżonka stanowiło naruszenie obowiązków małżeńskich, a jeśli tak, to czy należy je ocenić negatywnie. Pomiędzy zachowaniem małżonka winnego a rozkładem pożycia musi występować także związek przyczynowy.
Może się okazać, że zarówno małżonek jak i małżonka zostaną uznani za winnych rozkładu pożycia przez Sąd. Nie ma przy tym możliwości, aby Sąd stwierdził, że jeden małżonek jest bardziej winny od drugiego – w świetle polskiego prawa rodzinnego małżonek może być albo winny albo niewinny.
Jako przykład wskazać należy, że winny bądź współwinny może być małżonek który dopuścił się zdrady przed rozpadem pożycia małżeńskiego, stosował przemoc fizyczną lub psychiczną wobec drugiego małżonka albo wspólnych małoletnich dzieci małżonków.
Wina w rozkładzie pożycia a alimenty
Same alimenty będą przedmiotem osobnego artykułu, jednak w tym miejscu wypada wspomnieć, że wina w rozkładzie pożycia ma wpływ na możliwość żądania alimentów. Alimentów może żądać tylko małżonek niewinny lub co najwyżej współwinny. Należy rozróżnić dwie sytuacje. Pierwsza – jeden małżonek został uznany za wyłącznie winnego a drugi za niewinnego rozkładu pożycia. W takim wypadku Sąd na żądanie małżonka niewinnego, gdy rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej, może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. W drugim „scenariuszu” obaj małżonkowie zostali uznani za współwinnych rozkładu pożycia. Wówczas małżonek współwinny znajdujący się w niedostatku może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Innymi słowy, jeśli obaj małżonkowie są winni, to małżonek żądający alimentów musi wykazać, że znajduje się w niedostatku. Zagadnienie alimentów zostanie bardziej szczegółowo omówione w następnym artykule.
Wina w rozkładzie pożycia a koszty postępowania
Na koszty postępowania rozwodowego składają się m.in.:
- opłata od pozwu (600 zł),
- koszty profesjonalnej pomocy prawnej (o ile strona się na nią zdecyduje), czyli wynagrodzenie dla pełnomocnika oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17zł),
- koszty opinii biegłego, jeśli była sporządzana w toku postępowania,
- koszty ewentualnej mediacji.
Zasadą jest, że małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia obowiązany jest zwrócić całość ww. kosztów drugiej stronie.
Przy czym wysokość wynagrodzenia dla pełnomocnika, która będzie podlegała zwrotowi w powyższej sytuacji to wskazana w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. kwota w wysokości 720 zł. Strona przegrana nie jest zobowiązana zwracać faktycznie zapłaconego przez stronę wygraną wynagrodzenia prawnika.
Jeśli obie strony zostaną uznane za winne rozkładu pożycia, to z reguły strony ponoszą koszty w częściach równych. Przykładowo gdy powód wnosząc pozew o rozwód uiścił 600 zł opłaty sądowej, to Sąd w wyroku rozwodowym, orzekając o winie obu stron, zobowiąże pozwanego do zwrotu na rzecz powoda 300 zł. W ten sam sposób Sąd podzieli pozostałe koszty.
