Co do zasady odpowiedź na to pytanie brzmi – nie! Można bowiem ogłosić upadłość, wobec osoby która nie ma majątku.
Postępowanie upadłościowe wobec takiej osoby toczy się według schematu znanego już z poprzednich artykułów. Jeżeli syndyk ustali, że dłużnik nie minął się z prawdą we wniosku o ogłoszenie upadłości i rzeczywiście nie posiada żadnego majątku ani źródeł dochodu, z oczywistych przyczyn nie dokonuje likwidacji masy upadłości. Syndyk nie sporządza projektu planu spłaty wierzycieli, lecz informuje sąd, że osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Wzmiankowana niezdolność nie może jednak być spowodowana świadomym działaniem upadłego.
Trwała niezdolność do dokonywania spłat
Co oznacza, że upadły jest trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli? Kiedy możemy mówić, że jest w takiej sytuacji? Na to pytanie nie ma jasnej, kodeksowej odpowiedzi, dlatego trzeba posiłkować się orzeczeniami sądów i poglądami doktryny prawnej oraz uważnie analizować każdą indywidualną sytuację.Na pewno w celu ustalenia spełnienia tej przesłanki trzeba brać pod uwagę stan majątku upadłego tj., ile i czego posiada, jego możliwości zarobkowe, wykształcenie oraz stan zdrowia.
Decyzje Sądu
Informacje syndyka o trwałej niezdolności upadłego do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli weryfikuje następnie sąd. Jeśli uzna, że upadły nie ma możliwości spłacić swoich wierzycieli i stan ten ma charakter trwały, umarza zobowiązania upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli. Dodatkowo sąd obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania. Oznacza to, że upadły nie musi ich pokrywać z własnych środków. Jest to szczególnie istotne w kontekście tego, że do kosztów postępowania zalicza się również wynagrodzenie syndyka, które w zależności od sprawy może być dość wysokie.
Jeżeli sąd uzna, że upadły nie ma wprawdzie możliwości uregulować sowich długów wobec wierzycieli, ale stan ten nie ma charakteru trwałego sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli, na skutek którego sąd, uznając, że ustała niezdolność upadłego do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, uchyli postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli i ustali plan spłaty wierzycieli. W takiej sytuacji, sąd więc będzie przez 5 lat „przyglądał się” upadłemu w kontekście tego czy jego sytuacja nie uległa poprawie na tyle, że może on zacząć spłacać swoje długi.
W tym pięcioletnim okresie upadły nie może dokonywać czynności prawnych, które mogłyby pogorszyć jego sytuacje majątkową np. dokonywać darowizn. Upadły zobligowany jest do składania, przez 5 lat od warunkowego umorzenia zobowiązań, corocznego sprawozdania ze swojej sytuacji majątkowej i zawodowej. Dokonanie ww. zakazanych czynności lub niezłożenie sprawozdania powoduje uchylenie postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego.
W następnym artykule przybliżymy jakie skutki ma upadłość konsumencka dla małżonka upadłego.